طراحی و ارزشیابی مداخله آموزشی تئوری محور به منظور تغییر فعالیت جسمانی در همسران کارکنان آجا

زمینه و هدف: با وجود اینکه فعال بودن یک تعیین کننده اساسی سبک زندگی سالم است، اما میزان فعالیت جسمانی در زنان کمتر از حد لازم است. مداخلات آموزش سلامت مبتنی بر نظریه رفتار برنامه ریزی شده توسعه یافته با سازه های برنامه ریزی عملکردی و مقابله ای، تاثیر بسزایی در ارتقا و تداوم فعالیت بدنی در افراد دارند. هدف مطالعه حاضر، طراحی و ارزشیابی مداخله آموزشی تئوری محور به منظور تغییر فعالیت جسمانی در همسران کارکنان آجا (ارتش جمهوری اسلامی ایران) بود. روش بررسی: ابتدا یک مطالعه مقطعی به منظور بررسی پیش بینی کننده های رفتار فعالیت بدنی بر اساس نظریه توسعه یافته با سازه های برنامه ریزی، روی 150 نفر از همسران کارکنان آجا ساکن در منازل سازمانی شهر تهران صورت گرفت. در مرحله دوم، یک مطالعه کارآزمایی تصادفی شاهددار روی 130 نفر از زنان برای تعیین تاثیر چندرسانه ای آموزشی انجام شد. شرکت کنندگان بطور تصادفی و به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردیدند. سازه های نظریه توسعه یافته، فعالیت بدنی و شاخص های آمادگی جسمانی، قبل، سه و شش ماه بعد از مداخله با استفاده از نرم افزارهای spss16 و lisrel8.8 تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج تحلیل مسیر نشان داد که الگوی توسعه یافته 48% از واریانس قصد و 35% از واریانس رفتار را تبیین می کند و نسبت به نظریه اصلی، برازش بهتری دارد. بکارگیری چندرسانه ای آموزشی موجب ارتقا و تداوم سازه های نظریه توسعه یافته و فعالیت بدنی و بهبود و پایداری شاخص های آمادگی جسمانی در گروه آزمون در 3 و 6 ماه پس از مداخله گردید (001/0p<)، اما در گروه کنترل هیچ تغییر معناداری حاصل نشد (05/0<p). نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که بهره گیری از چندرسانه ای آموزشی مبتنی بر نظریه توسعه یافته رفتار برنامه ریزی شده، موجب بهبود و پایداری رفتار فعالیت بدنی و شاخص های آمادگی جسمانی در بانوان می گردد.